Tekenend

Je hebt woorden en uitdrukkingen die een beeld oproepen. Ik heb dat ook met tekenstijlen. Dan is het niet het plaatje zelf, maar de manier waarop het is getekend. Denk aan reclame uit kranten en tijdschriften van lang geleden. Alsof er een soort mode bestaat voor hoe je iets kunt zeggen of tekenen. Neem het verschil tussen straattaal van nu en het commentaar bij vroegere Polygoonjournaals. De bekakte koninklijke uitspraak bij zo’n journaal en iemand die roept ‘respect man’. Ik vind het allebei niks. Ik ben opgegroeid in het westen van het land en word nog wel eens betrapt op mijn directheid en een Noord Hollandse tongval. Zeg nog eens pàn, haha. Tegelijk gebruik ik Achterhoekse zegswijzen. De deur of het raam is los waar ik open had moeten zeggen.

Dan gaat het over taal. Ik dat denk bij wat je voelt en ziet bij manieren van tekenen er eenzelfde soort ingebakken associatie bestaat. Je mag dan ook niet verwachten dat het voor iedereen hetzelfde is. Je bent zo gevormd of je wil of niet. Je oordeel over een andere manier is daarmee bepaald. Tuurlijk, je bent tolerant. Tolerant betekent toch niets anders dan dat je het een beetje goed vindt dat anderen iets verkeerd zien? Het is soms moeilijk om het perspectief van een ander te zien.

Het heeft ook wel goede kanten dat je bent wie je bent. Je kunt het met iemand delen. Dat kan inzicht geven in de betekenis van jouw beeld. Zo van dat kennelijk iedereen gek is behalve jij natuurlijk.

Ook kunnen je de tranen in de ogen schieten. Omdat je door hele slechte persoonlijk ervaringen een complete groep mensen hebt afgeserveerd. Omdat degenen die je dat hebben aangedaan zich verscholen in die groep. Die groep is voor mij ‘de christenen’. Ik ben er inmiddels achter dat ‘de’ christenen niet bestaan. Ik betwijfel zelfs of christenen bestaan. Het zijn zeker niet al die zelfbenoemden, met zekerheid uitverkoren door God.

Het is maar wat je jezelf wijs wil maken. Het is maar een naam, Christen. De achterliggende werkelijke betekenis ervan ontdekken, mensen ontmoeten en vragen wat hen beweegt. Dat is bijzonder en leerzaam.

Je beeld bijstellen mag altijd. Moet ik nogal eens.

Kijk wat zo’n plaatje (met me) doet. Zowel de stijl van tekenen als wat er gebeurt roepen warme beelden op. Ik mocht helpen de schoven overeind zetten.

Het sneeuwt blaadjes

Het is herfstig vandaag en dat is nog maar het begin. De weersvoorspelling die ik tussen de online-reclame uitvis is duidelijk. Buien aan de lopende band.

Bij elke nieuwe ijzige regen- en hagelbui steekt de wind op en blaast wel duizend blaadjes de lucht in. Ze vallen niet zoals blaadjes horen te doen, ze stijgen eerst op en vormen een soort sneeuwbui. De kat op het dak bij de buren weet niet wat ie ziet. Uiteindelijk dwarrelen de blaadjes naar beneden als ze in de luwte komen. Gelukkig maar. Anders zou de test niet goed kunnen verlopen.

Dwarrelen of vallen mag allebei.

Ik heb voor mezelf het bewijs geleverd. Dat het voor mij niet van toepassing is. Daarmee zeg ik niet dat het voor anderen niet zou kunnen gelden.

Ik word er zelfs vrolijk van, vallende blaadjes. En dat met zoveel tegelijk! Niet af en toe eentje, nee hup met z’n allen. Dan zou het effect ook veel groter moeten zijn toch? Dat je er dus heel erg somber van wordt.

Ik ga telkens zodra de zon weer achter de koude grijze regenlucht verdwijnt voor het raam staan. Dat wil je niet missen. En ja, keiharde windvlagen en daar gaan er weer duizend. Los geblazen van de machtige eiken 30 meter verderop langs het kerkhof. De kat op het dak kijkt me aan en knipoogt. Ik meen een glimlach op zijn kattenbek te zien.

Even later schijnt de zon alweer op de kronen van de eiken.

De luiken dicht

Een boerderijtje met de luiken dicht na het middaguur. De zon en de warmte mogen buiten blijven. Tijd voor een middagslaapje. Even rust in de kop en buiten buitensluiten. Niks nieuws, maar wie doet het nog? Moet je wel luiken hebben.

Japanners hebben die niet nodig. Het is in hun cultuur verankerd dat je overdag af en toe een verkwikkend slaapje doet. In de trein of achter je bureau. Ogen dicht en even weg. Rust in je kop.

Ik doe het ook, na de middag op de bank. Ben binnen een paar minuten vertrokken en met tien minuten, een kwartiertje weer wakker en fit. Rust in m’n kop.

Eergisteren lukte dat niet, ik heb een coronaprik gehaald. Ik doe alles wat helpt om niet ziek of minder ernstig ziek te worden. Alle beetjes helpen volgens de nefroloog.

Door afweer onderdrukkende medicatie is het effect van een vaccinatie voor mij minder sterk. Ik maak minder afweerstoffen aan. Het is niet anders. Tegelijk snap je dan dat als ik ziek word de gevolgen ernstiger kunnen zijn. Voor jou ‘simpele’ infecties waar je misschien wel helemaal niks van merkt kostten mij de afgelopen jaren 6 weken ziekenhuisopname. Het ging goed, soms maar net.

De locatie voor de coronavaccinatie was in een hotel-restaurant met een kneuterige sfeer. Het was druk en de ruimte was veel te krap en slecht geventileerd. De arts voor de beoordeling van speciale gevallen zat achter de bar. Prima plek om een kwetsbare groep een dik half uur op te slaan. Voor de prikmevrouwen was het een gezellig dagje. Praatje maken met iedereen en tempo nul. Bij gebrek aan luiken groeide mijn ergernis met de minuut. Juist dit soort omstandigheden mijd ik als de pest. Die uitdrukking is er natuurlijk niet voor niks.

Toch heb je die luiken wel, het lukt mij niet altijd om ze dicht te krijgen. De ergernis leidt tot niets, behalve dan dat ik er chagrijnig van wordt. GGD heeft iets te maken met gezondheid meen ik. Een coronaprik ook al. Hoe kun je dan zo stom zijn?

Dat brengt een theorie boven over hoe bedrijven en organisaties werken, als een soort zeef. In de loop van de tijd blijft er een bepaald soort mensen hangen. Het is een selectief proces. Degenen die zich er niet thuis voelen vertrekken vanzelf. Wat je overhoudt heet bedrijfscultuur, een ingedikte manier van doen. Het is niet voor niks moeilijk tot bijna onmogelijk om een bedrijfscultuur te veranderen.

Het is nogal cynisch om het zo te bezien.

Veel slimmer is om m’n mentale luiken dicht te doen en buiten buiten te sluiten. Ik leer het nog wel eens.

 

 

De ruimte laten

Er komt geen eind aan, als verzuchting voor de berg afwas in het vakantiehuisje. Het weer, het uitzicht, de lekkere wijn, bijna alles is perfect. Er is alleen geen afwasmachine. Even volhouden en dan is het voor vandaag weer klaar. Met een plof zak ik op de door de zon verkleurde tuinstoel op het terras. Wat een leven, niks moet behalve de afwas dan.

Je kunt het je nauwelijks voorstellen dat het wel eens anders was. Dat ik niet op vakantie wilde, het liefst niemand tegenkwam. Dat ik ging wandelen op de dijk in de storm en de regen. Niemand kon mijn tranen zien, want regen. Er was ook helemaal niemand. Ik liep zonder idee hoe lang en waarheen. Als dit het einde van het toneelstuk ‘mijn leven’ mocht zijn en ik voorgoed zou veranderen in een voorwerp voor het rekwisieten magazijn vond ik het best.

Dan ben ik toch het bewijs dat een depressie voorbijgaat als je maar volhoudt? Ik denk het niet. Dan heb ik goede hulp gehad en was dat de oplossing. Ook al niet.

Als het je niet zelf is overkomen heb je geen idee wat het is om depressief te zijn. Je kunt het je niet voorstellen.

Waarom hebben zo veel mensen een mening en een oordeel over hoe het voelt en wat het is als je niet meer verder kan? Een mening zou je moeten baseren op goede informatie, op deskundigheid.

Je bent natuurlijk niet al deskundig als je redeneert vanuit een overtuiging, een ideologie, een geloof, of omdat je ervoor hebt gestudeerd. Vooral dat laatste is een misvatting. De betweters laat ik hier buiten helemaal beschouwing. Het is geen onderwerp voor ‘ik vind’.

Als je een terminale ziekte hebt, dan stopt je leven hoe dan ook. Fysiek komt er een eind aan de mogelijkheid om verder te kunnen leven. Punt.

Als je ernstig depressief bent is dat in potentie een terminale ziekte. Bennie Jolink, de zanger van Normaal zei eens: depressiviteit is een dodelijke ziekte. Hij wist dat uit ervaring.

Het verschil met bijvoorbeeld het eindstadium van kanker is dat je lichaam doorgaat waar je geest het loodje legt.

Een mogelijke herziening van de ‘regelgeving voor euthanasie bij ernstig psychisch lijden’ staat binnenkort op de agenda. Daarbij wordt ook gekeken naar euthanasie voor ‘jongeren’. Jongeren betekent hier onder de leeftijd van 40 jaar.
Juist daar struikelen veel mensen over hun gevoel. Je kan doodgaan aan kanker als je 20 bent.

Het zou mooi zijn als meer mensen anderen de ruimte laten in plaats van een oordeel te vellen. Het is overigens niet de ruimte geven, het is de ruimte laten. Die ruimte was al van de ander

En ja, het kan gelukkig ook goed gaan. Je kunt genezen van kanker en ernstige depressiviteit (deels) achter je laten. Ik ben het levende bewijs van beide.

Lang niet iedereen heeft dat geluk.

 

 

Hoe het niet kan

Ik schreef in het vorige blogje dat ik blij word, dat mijn dag geslaagd is als ik een eekhoorntje zie. En zo is het.
Niet uit mindfulness of als resultaat van en cursus of zo. Gewoon omdat het zo is. Zoals je als klein kind nog volkomen blij kunt zijn met een verrassing. Dat je mee mag naar het dorp om een super soaker te kopen. Of nog een keer in de draaimolen op de kermis mag. Kleine genoegens met een heerlijke boost voor je gevoel.

Bij de tweede of de derde super soaker in een week heb je er wel een keer genoeg natuurlijk. Maar met eekhoorntjes is dat niet zo. Die doseren dat.

Je hebt ook de nadenkers, dat je iets ziet en het aanneemt voor heel gewoon en dat is het dan niet. Neem en blaadje dat van een boom naar beneden dwarrelt. Ja duh, het is herfst.

Wacht ff, hoe komt om te beginnen dat blaadje in die boom? En die boom zelf? Is die daar misschien wel gegroeid omdat een gulzige Vlaamse Gaai daar een eikel uit zijn haastige snavel liet vallen. Of hoe dan? Het blaadje is intussen op de grond beland en er komen nog duizend vriendjes naast dwarrelen vandaag.

Verwondering is overal. Kijk maar om je heen.

Mijn goede gevoel kan vaak niet op.

Er zijn ook andere dingen. Die je ziet en waar mijn gevoel verbijsterd te kort schiet. Omdat ik het niet kan bevatten dat mensen er zwijgend en onaangedaan naar kunnen kijken. Omdat ze denken een reden te hebben om niet aangedaan te hoeven zijn. Dat is het tegenovergestelde van verwondering. Voor mij is het totale verbijstering.

Onmacht, woede, tranen dat het kan. Terwijl het niet mag kunnen! Mensen in een ziekenhuis zien sterven in vlammen. Verbrandend, een gruwelijke dood die ze willens en wetens is aangedaan. Waarom? Mede gelegaliseerd door de zwijgenden.

De niets zeggenden, niet eens dat het niet kan en dat het moet stoppen? Nee, ze hebben zelfs argumenten om het te steunen, politiek, uit geloof, met geld en wapens, met woorden uit eigen belang,

Stel je voor het is hun (zieken)huis en het zijn hun kinderen of naasten die voor hun ogen levend verbranden. Dat geloof je niet. Dat kan toch niet?

Zwijg niet. Laat van je horen.

Geslaagd in het leven

Geslaagd in het leven, wanneer ben je dat? En als je het bent hoe weet je dat dan? Ik heb geen Tesla en geen zonnepanelen. Zelfs geen tweede huis in Italië. Mijn aandelenportefeuille is een leeg hoesje. Ik bezat ooit gouden bergen aan opties die vrolijk waren verdampt toen ik ze kon uitoefenen. Ik heb er geen dag om getreurd.

Ik heb geld om van te kunnen leven en een huis om in te wonen. Geef me morgen een paar ton en ik heb geen idee wat ik er zelf mee zou moeten doen. Groter huis? Ben je gek, ik wil hier nooit meer weg. Dikke auto dan. Nou nee, deze staat ook maar voor de deur.

Wat dat betreft ben ik weinig geslaagd. Als je een hekel hebt aan snobs die niets hebben met carrière maken, dan heb je dus pech met mij. Saai manneke, heeft niks te streven. Niet geslaagd.

Natuurlijk ben ik wel geslaagd. Voor m’n Havodiploma en voor mijn rijbewijs. Vast voor nog wel een paar dingetjes die ik ben vergeten. Dat stelt me gerust.

Ik heb niks tegen zonnepanelen of een paar ton spaargeld, begrijp me goed. Doe lekker wat jij wil. Dat van die zonnepanelen leg ik je nog wel eens uit. Je kunt er inderdaad geld mee besparen. Goede investering hoor.

Tegen de tijd dat de investering mondjesmaat geld gaat opleveren is dat misschien vooral leuk voor mijn nabestaanden. Als ik er dan eventueel zelf nog ben heb ik mazzel.

Bovendien staan ze foeilelijk op mijn fraaie rode pannendak. Maak je geen zorgen, ik koop 100% groene stroom.

Ik ben meer geslaagd in het overleven. Puur geluk. Mijn sport is om onderweg in de reis van mijn leven vooral uit het raampje te kijken en te genieten.

Ik heb een enkele reis geboekt, zonder specifiek eindstation. De grap is dat je daar toch wel komt. Ik laat me verrassen.

Onverantwoord omdat ik niet de regie over mijn leven pak? Ik denk eerder dat de illusie dat je dat zou kunnen niet zo reëel is. Maar dat is mijn persoonlijke filosofie.
Mijn dag is geslaagd als ik een eekhoorntje zie. Van die dingen. Ik hoop er nog een boel te zien.

Stoofperenweer

De tijd van het jaar dat je nog mekkert dat de zomer alweer voorbij is en je nog niet de genoegens van de herfst hebt laten doordringen tot je ziel. Stoofperenweer, tijd om peertjes te plukken. Ze te koken in goede wijn. Een slokje om te proeven voor het koken kan geen kwaad. Stel je voor, zonde van de stofperen als de wijn het net niet is.

Dit jaar zitten er niet veel aan de boom. Wat er zat is voor een groot deel op de grond gevallen. Stoofpeertjes met vanillevla. Eerst maar plukken.

Stoofpeertjes schillen kan een opgave zijn. Ik maak er een Zen-momentje van. Niet het klusje moeten doen. Op m’n gemak zittend me afsluiten voor de wereld en peertjes schillen. Me verliezen in simpele oog-hand coördinatie. Het is net als schoffelen of onkruid wieden, rustgevend. Als dank maakt mijn hoofd goedgevoel stofjes aan. Daar kan geen bungeejumpen tegenop.

Het geluid van stoofpeertjes schillen is heel anders dan dat van appels schillen. En ook weer anders dan van aardappels schillen. Je hoeft niet blind te zijn om het te kunnen horen.

Ik haal straks m’n schapenwollen bodywarmer uit de kast. T-shirtje en daaroverheen die bodywarmer. Stoer en lekker warm.
Als het zo eindelijk droog wordt, dan even een nieuwe lamp in de buitenverlichting draaien. Een ledlamp met een dag/nacht sensor. Spaarlampen zijn allang geen spaarlampen meer. Ze vreten stroom en gaan snel kapot. Weg ermee.

Onlangs een nieuwe in de badkamer geplaatst. Ik kom nooit bij de HUBO en nu kwam ik er twee keer in een half uur. De eerste nieuwe lamp viel te barsten in de wastafel. De tweede heeft een langer leven. Dus maar even voorzichtig doen zo met die buitenlamp.

Dat is zojuist gelukt tussen twee buien door. Nu wachten tot het donker wordt.

 

Zes jaar donornier

Over drie dagen heb ik hem al zes jaar.
Zonder was het twijfelachtig of ik nu nog zou leven. Het voelt als een nieuw leven en dat is het ook.

Als je weet dat van de dialysepatiënten tussen de 45 en 65 jaar de helft overlijdt binnen vijf jaar dan zegt het genoeg. Ik vier elk jaar de verjaardag van mijn donornier. Waar ik voorheen het nog niet de moeite vond om mijn gewone verjaardag te vieren, vier ik er nu twee.

Ik kreeg mijn nier nadat ik vier maanden stond ingeschreven bij Eurotransplant. Dat is heel erg snel. Het was een ‘perfect match’. Dat is een nier die qua weefseleigenschappen bijna perfect bij je past. In dat geval geldt niet de wachtlijst die vaak 3 jaar of langer wachten vergt voor er een donornier voor je is. Hoeveel geluk kan een mens hebben?

Ik was vlak ervoor nog op vakantie in Italië. Ik besprak met de nefroloog hoe groot (klein) de kans was op zo’n perfect match. Ongeveer net zo groot als een flinke prijs in de staatsloterij was het oordeel. Dus hup, toch maar op vakantie. Met de auto was geen optie. Dat zou ik niet volhouden, ook al hoefde ik niet zelf te rijden. Met het vliegtuig dan maar. Ik hoefde niet in de wachtrij bij het inchecken, langer dan tien minuten staan kon ik niet.

Nog geen 3 weken na terugkomst van vakantie ging ’s nachts mijn telefoon. UMC Utrecht: “Ik heb een nier voor u”. Ik schiet weer vol als ik het opschrijf.
Strak van de adrenaline en met een euforisch gevoel ging ik naar het ziekenhuis. De rest van het verhaal ken je.

Sommigen zeggen wel eens dat ik wel veel pech heb met mijn gezondheid. Het is anders; het simpele feit dat ik er nog ben, springlevend en gezond is geluk.

Dank je wel donor!

Oliemannetjes

Ze zijn zo lijkt het niet meer van deze tijd. Oliemannetjes. In de letterlijke zin dan. Maar stel je voor hoe belangrijk ze waren. Denk aan een schip. Zo’n ouderwetse lanzaamloper. Je kan de klappen van de zuiger op je gemak tellen, pure power. Ik ken ze van toen ik een klein manneke was en speelde langs de oever van het Noordzeekanaal in Velsen-Noord.

Oliemannetjes hebben altijd een overall aan die eens blauw was. Het kledingstuk is geïmpregneerd met olie en vet. Ze dragen een smoezelige pet met leren klep.
Oliemannetjes en hun oliekannetjes, ze houden de boel gaande. Ze kennen elk smeernippeltje en elk olietankje. Zonder op de peilstok te kijken weten ze of er iets bijgevuld moet worden.

Voor de motor wordt gestart laten ze die een paar slagen onbelast draaien. Dan komt de olie overal en loopt ie gesmeerd.
Oliemannetjes zie je niet zo vaak, ze werken benedendeks dicht bij de motor, daar genieten ze van hun werk.

Ze zijn van alle tijden, de meesten nu zonder schip. Ze versoepelen de communicatie. Je kunt het zo gek niet bedenken. Je merkt er eigenlijk nauwelijks iets van en zo hoort het.
De mannetjes en natuurlijk ook de olievrouwtjes luisteren, kijken, bemoedigen en laten je zien wat je niet zag. Zo dat je denkt: dat had ik ook zelf kunnen bedenken.

Vertrouwen is de basis. Geen dubbele bedoelingen. Zo kan jij het kaf van het koren scheiden.
De beloning voor oliemannetjes is voldoening. Dat er dingen gebeuren. Ze genieten van hoe het gaat. Dát het gaat en gesmeerd loopt. Die voldoening geven ze door aan jou, ze delen met liefde hun verdienste en hun passie.

Empathie

De koe bij de hoorns vatten en boter bij de vis. Gekende uitspraken.
Om het eerste te kunnen moet je op zoek. Vind een koe met hoorns. Dat lukt je alleen op een biologisch bedrijf. Boter bij de vis is eenvoudiger.

Blijft de vraag of je wil dat er boter wordt geproduceerd en of je vis eet. Daarover verschillen de zienswijzen.

Als je grootvader een boerderij had, met koeien, varkens en kippen, dan groei je daar mee op. Je voert de konijnen in hun hok met de blaadjes van paardenbloemen en je kijkt belangstellend toe als ze worden geslacht. Mais voeren aan de loslopende kippen was leuk. Oma gaf me altijd de lever en het hartje als ze een kip of een haantje had gebraden.

Koeien op stal ruiken lekker. In de winter is het warm in de stal, je voelt de koeien. Voederbieten malen, mangels op z’n Achterhoeks, hooi voeren en bij het melken een koeienkoek die naar rogge ruikt.

Als je ouders een viskraam hebben en je precies weet welke haring de lekkerste is, dan is het niet heel gek als je graag vis eet. Als je zelf vis verkocht en je twee zussen de viskraam overnamen, dan is vis niet meer weg te denken uit je leven.

De geur van hooi of van een verse groene haring, heerlijk. Het raakt heel diep aan iets goeds.

Je kan er ook juist helemaal niets mee hebben, van alles tegen hebben. Dat kan rationeel zijn of gevoelsmatig. Of omdat je zussen geen viskraam hebben en je nog nooit en koe van dichtbij hebt gezien. Inzichten en meningen verschillen. Daar is niks mis mee.

Het fenomeen bestaat in veel gedaanten. Groeide je op in een streng christelijk gezin, dan is de kans dat je zelf een refo bent groter dan voor een goddeloos opgevoede.

Wat zijn jouw denkwijzen en voorkeuren en waar liggen jouw goede gevoelens aan ten grondslag? Weet je waarom ze zijn wat ze zijn? Is het gevoel of meer beredeneerd? Ik ben benieuwd.

Wat me bezighoudt is hoe we omgaan met empathie. Niet iedereen wordt gehinderd door empathische gevoelens. Ik ken er die vrolijk over me heen walsen. Dus empathie is altijd goed? Als je belangstelling hebt voor een ander om vervolgens uit te leggen waarom die het mis heeft, of als je dat alleen maar denkt dan is je belangstelling niet empatisch.

Kunnen luisteren met aandacht en inlevingsvermogen zonder belerende opwellingen is iets bijzonders. Het is geen kunstje. Je kan er geen cursus voor volgen. Die cursussen zijn er wel, om je een kunstje te leren. Hoe empathie te veinzen.

Wat is er meelevender dan dat je durft te luisteren zonder de drang om een weerwoord te geven?